Skóra, największy narząd organizmu ludzkiego, jest miejscem różnorodnych zmian patologicznych, powstających najczęściej na skutek niekorzystnego działania promieniowania słonecznego.
Słońce jest podstawą życia na Ziemi. Jest ono największym, naturalnym źródłem energii, a opalanie się jest jednym z ulubionych nawyków ludzi. Mówiąc o promieniowaniu słonecznym, zwykle mamy na myśli promieniowanie ultrafioletowe UVB. Dobroczynnym efektem jego działania jest przemiana w obrębie skóry nieaktywnej formy witaminy D w jej postać aktywną. Niestety, to samo promieniowanie, zwane także rumieniotwórczym, przyczynia się do powstawania niekorzystnych zmian skórnych po opalaniu, takich jak: oparzenia posłoneczne, szybsze starzenie się (photoaging) oraz stymulacja powstawania nowotworów i różnego rodzaju fotodermatoz.
Skóra poddana przewlekłemu działaniu promieni słonecznych ulega pogrubieniu, staje się szorstka i nieelastyczna, mniej sprężysta i jędrna, następnie ulega stopniowemu zanikowi i ścieńczeniu, a na jej powierzchni powstają żółte plamy, piegi, plamy soczewicowate, wybroczyny i teleangiektazje. Tworzą się więc głębokie zmarszczki i bruzdy oraz nasilają procesy nowotworzenia. Najbardziej szkodliwe zmiany zachodzą w tkance podskórnej, bowiem dochodzi w niej do rozpadu i zaniku włókien kolagenu i elastyny.
Pierwsze obserwacje dotyczące szkodliwości działania słońca pochodzą z końca XIX wieku. Dopiero jednak moda na opalanie, która pojawiła się na początku lat 60. XX wieku, spowodowała wzrost zainteresowania niepożądanymi skutkami jego działania. Wpływ promieniowania słonecznego na skórę uzależniony jest od czasu przebywania na słońcu i od fototypu skóry, czyli zawartości i rodzaju występującej w niej melaniny. Osoby o jasnej karnacji są bardziej wrażliwe i w większym stopniu narażone na uszkodzenia posłoneczne.
Najczęstsze zmiany skórne powstające na skutek niekorzystnego działania promieniowania słonecznego to:
- przebarwienia: piegi, plamy soczewicowate,
- stany przednowotworowe,
- nowotwory skóry,
- czerniak skóry.