Jakie są najczęstsze przyczyny wypadania włosów? Dlaczego częściej problem łysienia dotyczy mężczyzn? Czy nadmierne wypadanie włosów zdarza się również u kobiet?
Utrata włosów skóry owłosionej głowy Jest problemem zarówno mężczyzn, jak i kobiet niezależnie od ich wieku.
Wyróżniamy szereg przyczyn łysienia, które dzielimy na dwie grupy: z powstawaniem i bez powstawania blizn skóry owłosionej głowy.
Łysienie andropochodne, plackowate, trichotillomania (nerwowe wyrywanie włosów), wrodzone choroby trzonów włosów i zespół anagenowy przebiegają bez powstawania blizn. Natomiast łysienie bliznowate opisywane jest w przebiegu liszaja płasko-mieszkowego, przewlekłego tocznia rumieniowatego, sarkoidozy, twardziny skóry oraz łysiejącego zapalenia mieszków włosowych. Większość wymienionych chorób powodujących wypadanie włosów to choroby dermatologiczne, o znanej etiologii i sposobie leczenia. Za trwałe uszkodzenie mieszków włosowych i łysienie odpowiedzialnych jest również wiele czynników fizycznych i chemicznych, takich jak oparzenia termiczne i chemiczne, urazy mechaniczne, radioterapia i chemioterapia. Nadmierne wypadanie włosów może także towarzyszyć wielu chorobom ogólnoustrojowym, takim jak choroba nowotworowa, zespół wielotorbielowatości jajników, niedoczynność tarczycy, spadek wagi ciała, niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza oraz stres psychiczny i fizyczny. Przyjmowanie wielu leków może również spowodować przerzedzenia włosów na głowie. Należą do nich: antykoagulanty, jak np. heparyna stosowana w chorobie nadciśnieniowej, amfetamina czy leki antydepresyjne.
Najczęstszą przyczyną wypadania włosów jest łysienie androgenowe. Częstość jego występowania sięga 87% przypadków łysienia u mężczyzn, jest to łysienie uwarunkowane genetycznie i rozpoczyna się poszerzaniem zatok czołowych, a następnie pojawianiem się tzw. łysiny centralnej części szczytowej głowy. Przyczyną tego typu łysienia są hormony męskie zwane androgenami. Testosteron zmienia się we krwi w dihydrotestosteron pod wpływem enzymu 5-alfa-reduktazy i powoduje obkurczanie się mieszków włosowych. Według zapisu genetycznego nie wszystkie mieszki ulegają obkurczeniu – m.in. mieszki usytuowane wokół głowy (tzn. w okolicy potylicznej i okolicach skroniowych nad uszami). Tam włosy nie wypadają, tworząc tzw. koronę.
Łysienie androgenowe występuje również u kobiet. Hormony żeńskie -estrogeny – chronią włosy przed wypadaniem, jednak we krwi kobiet znajdują się także androgeny. Kiedy równowaga obu typów hormonów ulegnie zaburzeniu i przeważą androgeny, problem łysienia dotknie także kobietę. Proces ten może być spowodowany zapisem genetycznym (androgenowe łysienie u kobiet) lub zaburzeniami endokrynnymi układu dokrewnego.
Tzw. hyperandrogenizm u kobiet objawia się trądzikiem, nadmiernym owłosieniem poza skórą głowy (hirsutyzm), łysieniem skóry głowy oraz zaburzeniami miesiączkowania. Towarzyszą mu również zaburzenia gospodarki węglowodanowej (cukrzyca) i lipidowej (otyłość).
Mimo szerokiej wiedzy na temat przyczyn łysienia nadal pozostaje bez odpowiedzi pytanie, dlaczego problem ten dotyczy jednych, a omija innych. Zapewne odpowiedź tkwi w „zakamarkach” systemu genetycznego człowieka. Można mieć nadzieję, że stale rozwijająca się wiedza w tym zakresie Już w najbliższej przyszłości znajdzie odpowiedź na te najważniejsze pytania.