Łysienie plackowate (alopecia areata) to autoimmunologiczne, niebliznowaciejące łysienie w obrębie głowy lub całego ciała. Do utraty włosów najczęściej dochodzi nagle. Typowe ogniska łysienia są okrągłe lub owalne i dobrze odgraniczone od prawidłowych włosów. W 90% zajęta jest głowa owłosiona, ale w pozostałych przypadkach może dochodzić do utraty włosów okolicy pachowej, wzgórka łonowego, brody oraz brwi i rzęs. W ciągu roku u połowy pacjentów włosy odrastają. Niestety, przebieg łysienia plackowatego jest nieprzewidywalny. Możliwe są liczne nawroty choroby. Wśród 10% pacjentów z łysieniem plackowatym może dojść do rozwoju ciężkiej przewlekłej postaci choroby.
Rozpoznanie łysienia plackowatego z reguły nie jest trudne, ze względu na bardzo typowy obraz kliniczny. W celu potwierdzenia rozpoznania przeprowadzamy badanie mikroskopowe włosów, w którym stwierdza się obecność charakterystycznych włosów wykrzyknikowych na obrzeżu ognisk łysienia. W niektórych przypadkach obserwuje się zmiany paznokciowe w postaci punktowanych wgłębień, podłużnych i wypukłych prążków oraz szorstkiej powierzchni. W leczeniu łysienia plackowatego można stosować różnego rodzaju środki drażniące mające na celu poprawę krążenia w obrębie skóry głowy owłosionej (Cignolina), środki wywołujące wyprysk kontaktowy (dinitrochlorobenzen), preparaty o działaniu immunosupresyjnym (kortykosteroidy, cyklosporyna A) oraz inne preparaty, takie jak np. minoksydyl. Leczenie łysienia plackowatego polega na jednoczesnym skojarzeniu wielu metod działających miejscowo oraz systemowo (fotochemioterapia lub krioterapia). Zastosowanie środków o działaniu ogólnoustrojowym wymaga rozszerzenia diagnostyki, ze względu na liczne działania uboczne leków immunosupresyjnych.