Macierzyństwo jest największym wyzwaniem w życiu kobiety. Jest to czas, w którym zachodzą w jej organizmie ogromne zmiany, szczególnie hormonalne. Znajduje to swoje odbicie w skórze i jej przydatkach takich jak paznokcie i włosy. Priorytetem jest więc zdrowy tryb życia, dużo ruchu na świeżym powietrzu, (ćwiczenia, pływanie), 8-9 godzin snu przy uchylonym oknie, regularne spożywanie posiłków bogatych w białko i witaminy, a nawet słuchanie łagodnej muzyki. To wszystko ma ogromny wpływ na kondycję włosów, które są odżywiane poprzez naczynia krwionośne wnikające do opuszki włosa.
Opuszka poprzez brodawkę jest kanałem odżywczym włosa.
Ograniczenie do minimum ingerencji chemikaliów z zewnątrz.
Pod tym pojęciem kryją się szkodliwe substancje zawarte w kosmetykach i produktach higieny osobistej m. in. FTALANY (sole i estry kwasu ftalowego). Nawet niewielkie ilości stosowane codziennie mogą zaszkodzić kobiecie i dziecku. Badania naukowe potwierdziły, że alergeny, czyli chemikalia, które wywołują różne reakcje w zdrowej tkance narażonej na ich oddziaływanie, mogą zaburzyć gospodarkę hormonalną ludzkiego organizmu. Szczególną uwagę warto zwrócić na farbowanie i zabiegi związane z chemią fryzjerską. Większość farb (szczególnie czarne i ciemne) zawiera ołów i fenylenodiaminy – organiczne związki chemiczne z grupy diaminobenzenów. Farby są zawsze mieszane z perhydrolem o różnym stężeniu procentowym. Nawet ziołowe balsamy koloryzujące reklamowane jako „bez amoniaku i utleniaczy” winny być stosowane z dużą ostrożnością. Wskazane jest wykonanie prostego testu przed ich stosowaniem. Wystarczy nanieść niewielką ilość preparatu na przedramię i zmyć go po 30 minutach. Jeśli po 48h nie wystąpią zmiany na skórze, to produkt można bezpiecznie zastosować.
Należy pamiętać, by młoda mama, bez względu na okres trwającej ciąży, NIE ODCHYLAŁA GŁOWY DO TYŁU, ponieważ pozycja ta jest prowokująca dla skurczów macicy i może grozić poronieniem. Zabiegi oferowane podczas ciąży w SPA lub u kosmetologów są wspaniałą ulgą dla kobiety, ale mogą być wykonywane tylko przez doświadczoną osobę. Jeśli kobieta ma potrzebę wykonania zabiegu farbowania włosów ze względu na kontrastujący lub siwy odrost, niech przede wszystkim zabezpieczy skórę głowy przed koloryzacją lub poprosi fryzjera o wykonanie czynności metodą bez dotykania skóry głowy pędzlem z farbą i nie aplikowanie preparatu bezpośrednio na skórę głowy.
Włosy przez całe 9 miesięcy ciąży są lśniące, gęstsze i nie wypadają. Jest to spowodowane tym , że przez cały ten czas większość z nich jest w stanie anagenu. Przy brodawce włosowej trwa przyspieszony podział komórek macierzy, faza wzrostu włosów wydłuża się i to bardziej niż w normalnym przypadku. To wszystko dzięki hormonom, szczególnie estrogenowi i progesteronowi, które sprawiają, że włosy nie przechodzą w fazę przejściową zwaną katagenem. Faza ta nie występuje w ciąży albo jest zminimalizowana. Stąd mamy wrażenie bujniejszej fryzury.
Na wstępie wspomniano o znaczeniu prawidłowego odżywiania. Dotyczy to również mieszków włosowych. Im więcej dostarczymy organizmowi potrzebnych składników tym lepiej chronimy otoczkę kolagenową obejmująca opuszkę włosa przed zwłóknieniem. Skóra głowy będzie rozprężona, dzięki temu mieszki włosowe będą miały odpowiednią wielkość, co pozwoli na wzrost dłuższych włosów.
Stosując witaminy należy pamiętać, że ich nadmiar może tak samo szkodzić jak ich niedobór.
Podobnie jak sama ciąża, niezmiernie trudnym dla organizmu kobiety jest okres połogu. Najczęściej 2-3 miesiące po porodzie dochodzi do spadku poziom hormonów żeńskich, co może spowodować wzmożone wypadanie włosów. Należy pamiętać, że jest to proces normalny i w ciągu roku po porodzie baza hormonalna przeważnie normuje się. Są też przypadki, kiedy w ogóle nie odczuwa się problemów z nadmiernym wypadaniem poporodowym. Jeśli kobieta karmi piersią, to podnosi się jej poziom prolaktyny, który odpowiada za wzmożone wypadanie włosów. Okres połogowy i łysienie poporodowe może nasilić depresję poporodową. Należy pamiętać, że stres wzmaga produkcję prolaktyny nawet u młodych mam, które nie miały pokarmu i nie karmią piersią. Warto skorzystać wówczas ze wsparcia psychoterapeutycznego. Nierzadko kobieta kilka miesięcy po porodzie odczuwa kołatanie serca, zmęczenie i osłabienie. Objawy te są często bagatelizowane, ponieważ uznaje się je za rezultat stresu występującego w tym czasie u młodej mamy obarczonej obowiązkami przy noworodku.
Badania krwi, oprócz anemii z powodu niedoboru żelaza, wykazują często problemy z tarczycą. Wskazane jest wówczas wykonanie pełnego badania w kierunku nadczynności tarczycy i wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Stosunkowo częstym przypadkiem jest PZT, czyli poporodowe zapalenie tarczycy. Niestety rzadko rozpoznawana we wczesnym stadium choroba tarczycy, pojawiająca się między 3 a 12 miesiącem po porodzie bywa przez wiele lat nieleczona. Dopiero trudności z zajściem w kolejną ciążę powodują wykonanie badań i postawienie właściwej diagnozy.
Zaburzenia hormonalne dość wcześnie manifestują się zmianami skórnymi i zaburzeniami wzrostu włosów. Dlatego nie należy bagatelizować nadmiernego wypadania włosów i zawsze w takim przypadku ukierunkować diagnostykę w kierunku oceny czynności tarczycy. Im wcześniej wykryta zostanie choroba i wdrożone leczenie endokrynologiczne, tym większe szanse na łagodny przebieg choroby z niewielkimi dolegliwościami.
Właściwie prowadzona terapia trychologiczna stanowiąca integralną część leczenia systemowego może przywrócić włosom ich dawny blask w ciągu 3-4 miesięcy.
Kinga Estera Jach-Skrzypczak